Tốn tiền cất học đường, trường thi mà chỉ lo khai trí thì rồi cũng sẽ tốn tiền cất nhà ngục, nhà thương điên, nhà thương bịnh dương mai hay trại giáo hóa. Họ tìm những chiếc băng ở những nơi bóng mát, một gocù vườn thanh vắng nào đó để ngồi không. Ai có nhúng tay vào việc giáo dục tất có những kinh nghiệm nầy là dặn điều gì cho mấy cậu trai phải hai ba lần.
Ba mới đánh xong vì làm rách quần, họ khóc sơ một chút rồi đi đẽo nạng giàn thung. Mà rủi đ êm hôm có việc gì cần bắt các cháu thức thì ban ngày chúng ngáp ngược ngáp xuôi. Nhứt là họ bàn tâm sự.
Dưới bóng mặt trời nầy, lòng nhỏ mọn,tính khả ố thì nhiều như trấu chớ những góc cạnh trân châu của tâm hồn bạn hy hữu lắm. Nhưng giáo sư nào có tài đức, giàu uy tín, hùng biện thích vô lớp đông nam sinh hơn lớp đông nữ sinh. Người thành công là người vừa có trí tuệ thông minh vừa có chí cương dũng.
Bạn thấy chút mâu thẫn sâu sắc đó chưa. Nhứt là họ bàn tâm sự. Coi chừng cách ăm mặc, sự dòm ngó của tha nhân, buổi mới ngày đầu tất cả tạo cho họ một mặt ngoài gắng gượng khả ái.
Song vì quỷ Satan khôn quá, óc ham mỹ thuật biến thành óc ghiền dâm hồi nào họ không hay. Nhưng lắm lúc tỏ ra rất léo lắt: tôi muốn nói họ hay để ý. Người già giặn đứng trước cái mương, thụt lùi lại vài bước không nhảy qua liền thì họ đả kích ngay là bạc nhược.
Thánh Phao lồ đầu gần hai thứ tóc mà còn làm hung thần bách hại công giáo. Quyết không yêu, quyết ly dị nhưng vẫn tìm lại tình yêu. Còn người cha hai sương một nắng cày sâu cuốc bẫm, người cha bạo lực lao tâm trong các công sở, các xí nghiệp tư, các hầm mỏ, công trường, v.
Ngoài những nét tâm lý đại cương ai là người nam đều có, mỗi bạn trai có những khía cạnh tâm lý cá biệt: tất cả làm nên cátính của một người. Vì tâm lý mà nhiều người hối hận sau khi về nhà chồng. Cũng còn buồn? Bạn tìm người nói chuyện.
Mà nên nhớ các phương thế nầy độc lập với bản tính đàn ông là bản tính: tự nhiên thông ra mà không thông ra hoàn toàn. Có nhiều bạn trai không có ý tìm những điều kiện nầy rõ rệt nhưng rồi ngọn sóng ái tình trá hình trong tâm giao xô đẩy họ đòi hỏi những nét diễm lệ ấy. Đừng ai có ý nghĩ bạn trai tìm những sa đọa của các nhân vật trong sách.
Là một hữu thể giàu lý trí, nhưng trong khi yêu, bạn trai ít dùng đủ khả năng nầy, thứ khả năng thường kém ở bạn gái mà lại được bạn gái coi như kim chỉ nam lúc gảy ngón đ àn tình như chúng ta sẽ nói sau. Ngồi trên đi văng nói chuyện với mẹ đang may, họ để lòng mình trôi trên cánh bướm. Dĩ nhiên họ muốn xây tổ uyên ương với bạn gái có cấp bằng cao hay ít ra có học lực khả quan về một ngành nào đó.
Vì lẽ đó, trước khi mổ xẻ tâm hồn họ, ta thử đặt cái nhìn thống quán trên tiến trình của thể xác họ lúc thanh xuân. Có bạn nào già mồm mép thuyết đúng tâm lý thì các bạn khác khoái cười rùm lên. Trong lớp thầy có rao bài chậm hay lẹ, có đổi thời dụng biểu bất ngờ, có vô trễ ra trễ, họ ít thắc mắc, tắc lưỡi, bực tức như bạn gái.